آلکتینیب، داروی درمان سرطان ریه بدخیم

آشنایی با داروی آلکتینیب یا آلسنسا در درمان سرطان متاستاتیک ریه

نام ژنریک – آلکتینیب ALECTINIB

نام تجاری – آلسنسا ALECENSA

شرکت سازنده – هوفمان لاروش

شکل دارویی: کپسول 150 میلیگرم

 موارد مصرف آلکتینیب

آلکتینیب یک داروی خوراکی شیمی درمانی است که برای سرطان ریه غیر سلول کوچک، سرطان متاستاتیک ریه، استفاده می شود و توسط شرکت هوفمان لاروش در ژاپن تولید شده است. اسم تجاری آن آلسنسا(Alecensa) است و جزو گروه داروهای هدفمند سرطان، Target therapy، می باشد .نوع ژنریک آن هنوز ساخته نشده است و به صورت برند با نام آلسنسا در دسترس بیماران قرار دارد.

آلکتینیب در دسامبر 2015 توسط FDA و در فوریه 2017 توسط آژانس دارویی اروپا (European Medicines Agency) به تائید رسیده است.

 آلسنسا جزء مهار کننده های تیروزین کیناز قرار می گیرد و برای درمان بیماران مبتلا به سرطان ریه غیر سلول کوچک، که به بقیه بدن گسترش یافته است و ALK مثبت هستند بکار می رود ،در این حالت سلول های سرطانی ممکن است به استخوان ها،دیواره قلب، شکم و کبد متاستاز دهند.

 ALK ژنی است که در صورت اختلال، باعث ایجاد سرطان ریه غیر سلول کوچک یا سرطان متاستاتیک ریه می شود.

دوز مصرفی آلکتینیب

بصورت دوبار در روز بعد از صبحانه و بعد از شام مصرف می شود. هر دوز شامل 4 عدد کپسول است جمعا 8 کپسول در روز. بهتر است این دارو به همراه غذا خورده شود. بسته به نوع پیشرفت درمان بیماری، ممکن است پزشک متخصص دوز دارو را تغییر دهد. همچنین اگر بیماری کبدی داشته باشید پزشک معالج دوز درمانی دارو را تغییر خواهد داد.

 عوارض جانبی شایع آلکتینیب یا آلسنسا

- یبوست، حدود 34 درصد

- تهوع، 22 درصد موارد

- ورم دست ها، پاها، قوزک پا، صورت و دور چشم(34 درصد)

- دردهای عضلانی و احساس خستگی و ضعف حدود 31 درصد

- حساسیت و راش های پوستی، کمتر از 20 درصد

- کم خونی از نوع کاهش تعداد گلبول های قرمز

عوارض کبدی

مصرف این داروممکن است باعث ایجاد عوارض کبدی شود، به همین علت در سه ماهه اول درمان، هر دو هفته یک بار و سپس ماهی یکبار باید آزمایش خون جهت اندازه گیری فاکتورهای سلامت کبد انجام دهند. در صورت به وجود آمدن مشکلات زیرپزشک خود را مطلع سازید:

احساس خستگی، کاهش اشتها، زرد شدن پوست و سفیدی چشم ها، ادرار تیره رنگ، خارش پوست، تهوع و استفراغ، درد در قسمت راست معده، کبودی یا خونریزی بیشتر از حد معمول.

مشکلات ریوی

ممکن است در طول درمان با آلسنسا باعث التهاب ریه شوید که علائم آن مشابه علائم سرطان ریه است. بنابراین در صورت تشدید علائم قبلی بیماری یا بروز علائمی مانند: مشکل در تنفس، کوتاه شدن تنفس، سرفه و تب، به پزشک خود مراجعه کنید.

عوارض کلیوی

اگر تغییراتی در حجم و رنگ ادرار خود مشاهده کردید و یا پاها دچار ورم و ادم شد حتما پزشک خود را مطلع کنید.

عوارض قلبی

 اگر دچار سرگیجه و یا سبکی سر شدید که ناشی از کاهش ضربان قلب یا کاهش فشارخون می باشد حتما  به پزشکتان اطلاع دهید.

 قیمت آلکتینیب

قیمت این دارو در کشورهای مختلف فرق می کند، ولی اصولا آلکتینیب بدلیل اثر بخشی فوق العاده بر روی سرطان ریه متاستاتیک، نسبتا گران قیمت می باشد.

 توصیه های مهم به بیماران، در مورد مصرف آلکتینیب

- آلکتینیب را دقیقا طبق دستور پزشکتان مصرف کنید و تا زمانی که پزشک متخصص آنرا قطع نکرده باید ادامه دهید.

- بهتر است روی تقویم تلفن همراه خود، یک یادآوری کننده، تنظیم کنید تا وعده های دارو را فراموش نکنید.

- لیست داروهای مصرفی خود را به متخصص آنکولوژیست خود اطلاع دهید و اگر در طول درمان، پزشک دیگری برای شما دارو تجویز کرده است، حتی ویتامین ها و داروهای گیاهی ،حتما قبل از شروع داروی جدید به آنکولوژیست اطلاع دهید.

- اگر یک دوز دارو را فراموش کردید، دوز فراموش شده را مصرف نکنید و دوز بعدی را سر موقع میل کنید و آنرا دو برابر نکنید.

- چون الکتینیب، حساسیت به اشعه آفتاب را زیاد می کند سعی کنید که زیر آفتاب مستقیم قرار نگیرید حتی تا 7 روز بعد از قطع دارو و در طول مصرف این دارو، از ضد آفتاب و بالم لب حاوی ضد آفتاب استفاده کنید.

- اگر بعد از خوردن آلکتینیب استفراغ کردید دارو را دوباره مصرف نکنید و دوز بعدی را در زمان خودش مصرف کنید.

-کپسول آلسنسا را ببلعید و آنها را هرگز باز یا حل نکنید.

اثر بخشی آلکتینیب در مقایسه با زالکوری در درمان سرطان ریه بدخیم

طبق تحقیقاتی که بر روی 303 بیمار به مدت 18 ماه انجام شده است و نتایج آن در ژورنال پزشکی نیوانگلند(the new England journal of medicine) چاپ شده است، در مقایسه بین داروی آلکتینیب با داروی کریزوتینیب یا زالکوری بر روی بیماران مبتلا به سرطان متاستاتیک ریه، میزان مرگ و میر وعوارض جانبی گزارش شده با داروی آلکتینیب کمتر می باشد و درصد پاسخ دهی به آلکتینیب بطور چشمگیری بیشتراست.

هشدار-طبق آمار اعلام شده از سوی انجمن سرطان آمریکا، تا سال 2015 بیش از ۲۲۱هزار آمریکایی با تشخیص بدخیمی ریه مواجه شده اند.و در حدود ۸۵ درصد از تمامی موارد بدخیمی ریه را نوع غیرسلول کوچک یا  سرطان متاستاتیک ریه شامل می‌شود.

گردآوری و تنظیم: دکتر رزا ابوالقاسم