تأثیر جلبک دریایی بر سلامت انسان

جلبک‌های دریایی( Chlorella) از نمونه های حیاتی اولیه زمین هستند و برای قرن‌ها به‌عنوان غذا و دارو مصرف می شده‌اند. مزایای جلبک‌ دریایی به واسطه میزان بالایی از ویتامین‌ها، مواد معدنی، آنتی اکسیدان‌ها و پروتئین‌های موجود در آن‌ها است و به همین علت، جلبک‌ها را تحت عنوان سوپر فود نیز می‌شناسند. در این مقاله قصد داریم درباره خواص بی‌نظیر جلبک‌ دریایی با شما صحبت کنیم؛ با ما همراه باشید.

 

جلبک‌ دریایی و یا سبزیجات دریایی، نوعی از جلبک‌ها هستند که در محیط دریا رشد می‌کنند. این جلبک‌ها یک منبع غذایی برای زندگی در اقیانوس هستند و به رنگ‌های قرمز، سبز، قهوه‌ای، سیاه و سفید دیده می‌شوند. جلبکهای دریایی تقریباً در سراسر جهان رشد می‌کنند، اما بیشتر در کشورهای آسیایی مثل ژاپن، کره و چین مصرف می‌شوند.

انواع مختلفی از جلبک‌ دریایی وجود دارد که علاوه بر خواص عمومی مفیدی که همه آن‌ها دارند، برخی از آن‌ها خواصی بی‌نظیر و منحصربه‌فرد دارند. به‌عنوان‌مثال:

- از جلبک‌ قهوه‌ای به‌منظور کاهش وزن و درمان بیماری‌هایی چون سرطان، فیبرومیالژیا، آرتریت روماتوئید، استرس، بیماری‌های قلبی، کلسترول بالا و مجموعه‌ای از دیگر اختلالات جدی استفاده می‌گردد.

- جلبک‌ سبز آبی حاوی میزان بالایی از مواد مغذی بوده و یک تقویت‌کننده انرژی بسیار قدرتمند محسوب می‌شوند. این جلبک‌ها نیز به‌طور طبیعی برای کاهش وزن، تب یونجه، دیابت، استرس، خستگی، اضطراب، افسردگی و سندرم قبل از قاعدگی به کار می‌روند. مطالعات مختلف نشان داده‌اند که نوع سبز آبی دارای خواص ضد ویروسی، ضد تومور، آنتی اکسیدان، ضد التهاب، ضد درد و ضد باکتری است.

- جلبک‌ آبی نیز برای درمان توده‌های پیش سرطانی داخل دهان، بهبود حافظه و ارتقاء سلامت کلی بدن استفاده می‌گردند.

در بخش بعدی به‌طور اختصاصی‌تر، با خواص و مزایای جلبک‌ دریایی آشنا می‌شوید.

غده تیروئید هورمون‌هایی را برای کنترل رشد، تولید انرژی، تولید مثل و ترمیم سلول‌های آسیب‌دیده تولید و در بدن آزاد می‌کند. غده تیروئید برای تولید این هورمون‌ها، نیاز به ید دارد؛ در نبود میزان کافی ید، ممکن است علائمی مانند تغییرات وزن و خستگی را تجربه کنید.

دوز موردنیاز ید، روزانه 150 میکروگرم می‌باشد که یک مکمل حاوی جلبک دریایی قادر است آن را تأمین کند؛ زیرا آب دریا و اقیانوس مملو از ید است و منبع مناسبی برای این ماده معدنی محسوب می‌شود. بااین‌وجود، محتوای ید جلبک‌ دریایی تا حد زیادی بسته به نوع جلبک، جایی که در آن رشد کرده است و نحوه پردازش آن متفاوت است. در اکثر مکمل‌های حاوی جلبک دریایی مانند آلگومد، از انواعی از آن‌ها که حاوی بیشترین میزان ید هستند، استفاده می‌شود.

جلبک دریایی ( Chlorella) همچنین حاوی نوعی اسید آمینه به نام تیروزین است که در کنار ید، برای تولید دو هورمون کلیدی در غده تیروئید، مورد استفاده قرار می‌گیرد.

هر نوع جلبک دریایی دارای مجموعه‌ای منحصربه‌فرد از مواد مغذی است. استفاده از جلبک‌های دریایی به‌عنوان یک ماده غذایی خوش عطر و طعم در برخی از جوامع به کار می‌رود؛ علاوه بر این یک راه آسان برای تامین ویتامین‌ها و مواد معدنی موردنیاز بدن شماست.

به‌طورکلی در 1 قاشق غذاخوری (7 گرم) عصاره خشک جلبک دریایی، عناصر غذایی زیر یافت می‌شود:

کالری:  20 کیلو کالری

کربوهیدرات: 1.7 گرم

پروتئین: 4 گرم

چربی: 0.5 گرم

فیبر: 0.3 گرم

ریبوفلاوین: 15٪ مقدار نیاز روزانه

تیامین: 11٪ از مقدار نیاز روزانه

آهن: 11٪ از مقدار نیاز روزانه

منگنز: 7٪ از مقدار نیاز روزانه

مس: 21٪ از مقدار نیاز روزانه

جلبک دریایی (Chlorella )همچنین حاوی مقدار کمی ویتامین‌های A، C، E و K همراه با فولات، روی، سدیم، کلسیم و منیزیم است که همگی آن‌ها در سلامت عمومی بدن و پیشگیری از انواع بیماری‌ها نقش دارند. پروتئین موجود در برخی از جلبک‌های دریایی، مانند اسپیرولینا و کلرلا، حاوی تمام اسیدآمینه‌های ضروری موردنیاز بدن می‌باشد. علاوه بر این، جلبک دریایی می‌تواند منبع خوبی از چربی‌های امگا 3 و ویتامین B12 باشد.

 

آنتی‌اکسیدان‌ها می‌توانند از بدن شما در برابر رادیکال‌های آزاد که بسیار خطرناک هستند، محافظت کنند؛ بنابراین آسیب کمتری به سلول‌های شما می‌رسد. تولید بیش‌ازحد رادیکال‌های آزاد ریسک بیماری‌هایی نظیر بیماری‌های قلبی و دیابت را افزایش می‌دهد.

جلبک دریایی علاوه بر برخورداری از انواع ویتامین‌های آنتی اکسیدان نظیر ویتامین‌های A، C و E، دارای طیف گسترده‌ای از ترکیبات گیاهی مفید، از جمله فلاونوئیدها و کاروتنوئیدها می‌باشد. تحقیقات نشان داده است که این ترکیبات در محافظت از سلول‌های بدن در برابر آسیب‌های ناشی از رادیکال‌های آزاد نقش بسیار مؤثری دارند. یک کاروتنوئید خاص به نام فوکوکسانین نیز در جلبک‌های قهوه‌ای یافت می‌شود که اثر آنتی اکسیدانی آن حدود 13.5 برابر ویتامین E است و همچنین در محافظت از غشاهای سلولی بهتر از ویتامین A عمل می‌کند.

 

جلبک‌های دریایی فیبر و پلی ساکاریدهای مناسب برای سلامت دستگاه گوارش را فراهم می‌کنند، به‌طوری‌که مقدار فیبر آن‌ها از مقدار معادل میوه و سبزیجات هم بیشتر است. فیبر می‌تواند در برابرآنزیم های گوارشی مقاومت کند و به‌جای آن یک منبع غذایی مناسب برای باکتری‌های مفید موجود در روده بزرگ شما می‌باشد. باکتری‌های مفید روده نقش مهمی در سلامت شما ایفا می‌کنند به‌طوری‌که برآورد شده است که تعداد باکتریها در بدن شما، از سلول‌های خودتان هم بیشتر است! به هم خوردن تعادل بین باکتری‌های خوب و بد در بدن، باعث ایجاد انواع بیماری‌ها و اختلالات می‌گردد.

علاوه بر این، قندهای خاصی به نام پلی ساکارید سولفاته که در جلبک دریایی یافت می‌شوند، باعث افزایش رشد باکتری‌های خوب موجود در روده می‌گردد. این پلی ساکارید ها همچنین می‌توانند تولید اسیدهای چرب زنجیره کوتاه (SCFA) را افزایش دهد که باعث حمایت و تغذیه سلول‌های روده می‌شوند.

 

جلبک دریایی دارای مقدار زیادی فیبر است که کالری ندارد. فیبر موجود در جلبک دریایی باعث تأخیر در تخلیه معده می‌شود. این به شما کمک می‌کند که به مدت بیشتری احساس سیری کنید و گرسنگی به تأخیر بیفتد.

علاوه بر این، به نظر می‌رسد که جلبک دریایی دارای اثرات ضد چاقی دیگری نیز هست. مطالعات مختلف حیوانی نشان می‌دهد که یک ماده موجود در جلبک دریایی به نام فوکوکسانین، به کاهش چربی بدن کمک می‌کند. مطالعات دقیق‌تر نشان داد که فوکوکسانین یک پروتئین را در بدن موش‌ها افزایش می‌دهد که در سوخت و ساز چربی‌ها نقش دارند. مطالعات دیگری نیز این اثر ضد چاقی فوکوکسانین را تائید کرده‌اند؛ به‌عنوان‌مثال، نشان داده شده است که این ماده، به‌طور قابل توجهی سطح قند خون را در موش‌های صحرایی کاهش می‌دهد.

 

بیماری قلبی عامل اصلی مرگ در سراسر جهان است. عواملی كه خطر ابتلا به اين بيماری را افزايش می‌دهند عبارتند از: كلسترول بالا، فشار خون بالا، سيگار كشيدن و عدم فعاليت فيزيكی يا اضافه وزن. جالب است بدانید که جلبک دریایی به کاهش چربی شکمی و کاهش کلسترول خون شما نیز کمک میکند.

در یک مطالعه 8 هفته‌ای، به گروهی از موش‌های مبتلا به کلسترول بالا، یک رژیم غذایی پرچربی همراه با عصاره خشک 10% جلبک دریایی داده شد. یافته‌ها نشان داد که LDL یا کلسترول بد خون 36 درصد و سطح تری گلیسیرید (چربی خون) 31 درصد پایین‌تر آمده بود.

بعضی از انواع بیماری های قلبی همچنین ممکن است در اثر لخته شدن بیش‌ازحد خون ایجاد شود. جلبک دریایی حاوی کربوهیدراتی به نام فوکان می‌باشد که تا حدی ضد انعقاد است. یک مطالعه حیوانی نشان داده است که فوکان‌های موجود در جلبک دریایی به‌عنوان یک داروی ضد انعقاد مؤثر، از لخته شدن خون جلوگیری می‌کنند.

محققان همچنین شروع به بررسی پپتیدهای موجود در جلبک دریایی کرده‌اند. مطالعات اولیه در حیوانات نشان می‌دهد که این ساختارهای مشابه پروتئین، ممکن است بخشی از مسیری را که باعث افزایش فشار خون در بدن شما می‌شود را مسدود کنند. بااین‌حال، انجام مطالعات انسانی در مقیاس بزرگ، برای تائید این نتایج ضروری است.

 

دیابت یک مشکل متداول مرتبط با سلامت است و زمانی اتفاق می‌افتد که بدن شما قادر به برقراری تعادل قند در خون نیست. پیش‌بینی می‌شود که تا سال 2040، بیش از 642 میلیون نفر در سراسر جهان به دیابت نوع 1 یا نوع 2 مبتلا باشند. نکته جالب توجه این است که پژوهش‌های زیادی در زمینه استفاده از جلبک دریایی به‌عنوان یک راه درمانی جدید و مؤثر برای مبتلایان به دیابت در حال انجام است.

یک مطالعه 8 هفته‌ای در 60 نفر ژاپنی نشان داد که فوکوکسانین، یک ماده موجود در جلبک دریایی قهوه‌ای، می‌تواند به کنترل قند خون کمک کند. گروه‌های مختلف شرکت‌کنندگان، یک روغن حاوی جلبک دریایی را که حاوی 1 و یا 2 میلی‌گرم فوکوکسانین بود، مصرف کردند. نتایج این مطالعه نشان داد افرادی که 2 میلی‌گرم فوکوکسانین دریافت کردند در مقایسه با افرادی که 0 میلی‌گرم از آن را دریافت کرده بودند، سطح قند خونشان به‌خوبی کاهش یافته بود. این مطالعه همچنین بهبود قند خون در افرادی که دارای مقاوم به انسولین هستند را نیز نشان داد. مقاومت به انسولین معمولاً با دیابت نوع 2 همراه است.

علاوه بر این، ماده دیگری در جلبک دریایی به نام آلژینات، باعث جلوگیری از افزایش قند خون در حیوانات پس از خوردن غذاهای حاوی قند زیاد می‌گردد. تصور می‌شود که آلژینات ممکن است جذب قند را در جریان خون کاهش دهد. چندین مطالعۀ دیگر نیز بهبود قند خون را پس از استفاده از عصاره جلبک‌ دریایی در رژیم غذایی، تائید کرده‌اند.

 

به‌عنوان یک جمع‌بندی باید اشاره کنیم که جلبک دریایی یک ماده غذایی محبوب در سراسر جهان است که سرشار از انواع ویتامین‌ها و مواد معدنی مانند ویتامین K، ویتامین B، روی و آهن و آنتی اکسیدان‌هایی است که به محافظت از سلول‌های شما کمک می‌کند. همچنین بهترین منبع غذایی ید است که کمک می‌کند تا از غده تیروئید حمایت کند.بهتر است برای بهره‌مندی بهتر از مزایای این ماده مفید، مقادیر منظم و مشخص از آن را استفاده کنید. شاید بهترین راه تهیه یک مکمل حاوی جلبک دریایی باشد؛ زیرا در این مکمل‌ها دوز موردنیاز روزانه جلبک به‌خوبی اندازه‌گیری و تهیه شده است. بنابراین اگر جلبک دریایی در حد توصیه شده مصرف شود هیچ عوارضی ندارد.

دکتر روزا ابوالقاسم