سلنیوم محافظ بدن در برابر اثرات جانبی استامینوفن

سلنیوم محافظ بدن در برابر اثرات جانبی استامینوفن

استامینوفن پرمصرف ترین داروی مسکن در سراسر دنیا است و استفاده بیش از حد آن باعث آسیب کبدی می شود. در آخرین بررسی های پژوهشگران کشور مشخص شد که سلنیوم در برابراثرات سوء ایجادشده توسط استامینوفن اثر محافظتی دارد.
استامینوفن یا پاراستمول پر مصرف ترین داروی ضد درد و تب است و به آسانی و بدون نیاز به تجویز پزشک در دسترس عموم قرار دارد. مصرف بیش از حد مجاز این دارو باعث مسمومیت شدید کبدی و در نهایت منجر به نارسایی حاد کبدی می شود. استفاده خودسرانه استامینوفن برای کاهش درد یا تب نیز آسیب کبدی ایجاد می کند که به خاطر استفاده بیش از دوز مجاز یعنی حداکثر روزانه 4 گرم در روز است.
« سلنیوم» عنصری است که در مقادیر بسیار کم برای سلامتی انسان ضروری است. این ماده برای بسیاری از عملکردهای بدن مانند تولید هورمون تیروئید و تحرک اسپرم و ... ضروری است.  سلنیوم در مواد گیاهی وجود دارد و میزان آن وابسته به میزان سلنیوم موجود در خاک است. این عنصر کمیاب خاصیت آنتی اکسیدانی دارد و رادیکال های آزاد را از بین می برد. سال ها پیش سلنیوم برای کاهش اثر سمی فلزات سنگین شناخته شده است. این ماده در بی اثر کردن سموم بدن نقش کلیدی دارد. همچنین باید توجه داشت که مصرف بیش از حد سلنیوم باعث تاثیرات مخرب بر سلامت انسان است.
کهین شاهانی پور و همکارانش در دانشگاه آزاد اسلامی واحد فلاورجان اثر محافظتی نانوذرات سلنیوم و سلنیوم در برابر استامینوفن را طی پژوهشی بررسی نمودند.
در این پژوهش، موش های صحرایی به گروه های مختلف تقسیم شدند. گروه های آزمایش یک بار به صورت درون صفاقی (تزریق درون حفره شکمی) استامینوفن دریافت کردند و پس از آن با تزریق سلنیوم و نانوذرات سلنیوم درمان شدند. بعد از اتمام دوره درمان از موش ها نمونه خون گرفتند و میزان فعالیت آنزیم های کبدی آن ها را مورد بررسی قرار دادند.
بررسی ها نشان داد که استامینوفن اثر سمی بر روی کبد دارد و باعث افزایش قابل توجه فعالیت آنزیم های کبدی می شود. افزایش فعالیت آنزیم های کبدی پاسخی در برابر افزایش رادیکال های آزاد است. نتایح این پژوهش همچنین نشان داد که سلنیوم و نانوذرات سلنیوم هر دو می توانند این رادیکال های آزاد را از بین ببرند و اثرات سمی استامینوفن را خنثی کنند.
به گفته کهین شاهانی پور و همکارانش می توان نتیجه گرفت که تجویز آنتی اکسیدان ها ممکن است بدن انسان را در مقابل اثرات مضر استامینوفن محافظت کند.